co proponujemy...

 

 

 Strona główna
 
Atrakcje Karpacza
 
Co proponujemy
 
Historia Karpacza
 
Karkonosze
 
Informacje inne
 
Galerie
 
Kościółek “WANG”
 
Odnośniki - linki
 
Mapki Karpacza i okolic
 
Tour de Pologne
 
Ślizg na Bele Czym

kaplica Świętej Anny XVIII w.

 

VI wieków historii Karpacza

 

Menu historii

XVIII-wieczny Karpacz i jego rola w rozwoju turystyki...

 

Dziejów początki
- Dziejów początki cd. ...
- Rozwój turystyki...
- Rozwój turystyki cd. ...
- Budy pasterskie,szałasy...
- Pierwsze ścieżki,szlaki...
- Pierwsze ścieżki, szlaki cd. ...
- XVIII - wieczny Karpacz...
- Poczatki turystyki...
- Początki turystyki cd. I ...
- Początki turystyki cd. II ...
- Mieszkańcy Karpacza...
- Przewodnicy i tragarze...
- Pamiątka z Karpacza...
VI wieków Karpacza
Historia wg. Rzepióra
Szkice do dziejów
- Pierwsze osady...
- Laboranci...
- Wyprawy górskie...
- Rozwój przewodnictwa...
- XIX - wieczny Karpacz...
- Historia religii...
- Początki wieku...
- Karpacz do roku 1945...
- Karpacz 1945 1959...
- Nieodległa historia...
- Sport i turystyka Karpacza...
- Prawa miejskie...
- Niedawno...



























 

W XVIII wieku Karpaczu, czyli "Osadzie na Krzywej Górze " /Krommhubel und Plagniz/ istniało według spisu podatkowego z 1696 roku 57 zamieszkałych domów i do połowy XVIII wieku był własnością cystersów z Lubiąża, by w połowie wieku przejść w posiadanie właścicieli Miłkowa-hr.Londron z Waldsteinów. W 1772 roku została tu założona szkoła ewangelicka, działał też młyn wodny i znajdowała się karczma sądowa.W 1782 w tej wsi mieszkało 61 zagrodników i 35 chałupników. Miejscowość liczyła wtedy 418 mieszkańców , a cała wieś była własnością  hrabiny Lodron z Waldsteinów. Ze spisu podatkowego z roku 1765  dowiadujemy się, że w Karpaczu, czyli "Cromhubel" mieszkało 32 rzemieślników, 25 chałupników, 54 "wolnych ludzi" i 30 zagrodników- osada była własnością hr.Loudron.
Płóczki /Querseiffen/ to najstarsza dzielnica dzisiejszego Karpacza, po raz pierwszy została wymieniona w dokumentach już w roku 1418 w związku z osiedleniem się na tym terenie uciekinierów ze wsi Broniów, która została całkowicie zniszczona w wyniku katastrofalnej w skutkach powodzi wywołanej oberwaniem się chmury. XVIII wiek to czas rozwoju wsi spowodowany przez prowadzone na zboczach Karpatki i Księżej Góry roboty górnicze. W 1737 roku mieszkało tutaj 4 kmieci, 17 zagrodników i 8 chałupników, była też karczma sądowa, a cała stanowiła własność rodziny Waldsteinów z Miłkowa. W roku 1765 były tu 4 gospodarstwa kmieci, żyło też 4 zagrodników, 11"wolnych ludzi", 16 chałupników i 9 rzemieślników. W 1782 roku wieś liczyła 4 kmieci, 17 zagrodników,  8 chałupników i w 1737 była własnością hrabiego Waldstein z Miłkowa, a następnie hrabiny  Lodron. Obie te wsie wchodzące obecnie w skład Karpacza stanowiły wtedy dwie odrębne pod względem administracyjnym miejscowości, mimo że od pewnego momentu należały do tego samego właściciela. W obu funkcjonowały osobne dla każdej z nich karczmy sądowe. W Karpaczu na miejscu dzisiejszego "Bachusa" przy ulicy Konstytucji 3.Maja istniała od roku 1602 karczma sądowa, będąca przez cały XVIII wiek własnością rodziny Exnerów , oraz podobna w Płóczkach przy ulicy Kolejowej 14.
W I połowie XVIII wieku doszło do jednego z najbardziej tragicznych wydarzeń w historii miasta.  8 listopada 1745 roku oddział austriackich huzarów zaatakował wieś od strony Wilczej Poręby. Doszło do starcia z oddziałem tutejszej samoobrony, w wyniku zaciętej walki obrońcy wsi zostali  pokonani, a 10 spośród nich przypłaciło obronę rodzinnej miejscowości życiem. Austriaccy zwycięzcy rozpoczęli plądrowanie  i grabienie mienia mieszkańców. Na dodatek ludność Karpacza musiała zapłacić 2000 talarów. kontrybucji. Wypadki te jednak nie wpłynęły hamująco na rozwój Karpacza ..
Lata 1730-1780 to czas najintensywniejszego rozwoju ziołolecznictwa u stóp Śnieżki, a sława wytwarzanych tu medykamentów dzięki wędrownym handlarzom dociera do najodleglejszych zakątków naszego kontynentu. Znalazło to nawet odzwierciedlenie w wydanym w roku 1794 w Warszawie dziele naukowym poświęconym geografii świata, a napisanym przez Franciszka Siarczyńskiego. Znajdujemy tam w opisie Śląska następujący fragment dotyczący Karpacza: "Krümmhubel /Karpacz /wieś o 90 domach na wysokiej górze ,mało ,albo wcale nic nie ma roli, ale mieszkańcy mają tylko ogrody i szczupłe pola, na których tylko zioła lekarskie sieją, z nich i z gór pobliższych je zbierają, na nie szczególny handel prowadzą po wszystkich niemal prowincjach Europy. Każdy tu prawie ma laboratorium i alembik, sami essensje, olejki, elixiery, maści etc. preparują i je na sprzedaż wywożą" .Co ciekawe- prawie tyle samo miejsca zostało w tym opisie Śląska poświęcone Kowarom, z tym że w pobliżu nich została zlokalizowana Śnieżka licząca według autora 3,301 stóp paryskich wysokości. Nie zostały w tym dziele wymienione inne miejscowości bezpośrednio związane z Karpaczem. Zielarze-laboranci zrzeszeni byli w cechu liczącym w roku 1796 27 mistrzów, z których 18 mieszkało w Karpaczu, 2 -w Ścięgnach, 2 -w Miłkowie, a 5 -pozostałych w innych podkarkonoskich miejscowościach. W oparciu o rosnące na tym terenie rośliny wytwarzano około 200 medykamentów na przeróżne dolegliwości. Surowiec do produkcji ziołowych leków pozyskiwano nie tylko z dziko rosnących roślin, ale również ze specjalnie przygotowanych i uprawianych ogrodów znajdujących się na terenie  samej osady /okolice dzisiejszych ulic Nad Łomnicą i Nadrzeczna. Inna grupa mieszkańców zajmowała się zbieraniem ziół, korzeni, kory drzew w najbardziej nawet niedostępnych miejscach, położonych niejednokrotnie w najwyższych partiach Karkonoszy. Proceder ten był na tyle popularny, że owych poszukiwaczy umieszczono na słynnej panoramicznej mapie tego pasma górskiego z roku 1581.